Maatschappelijk verantwoord saneren op OVAM-vastgoed

Blackfields zijn onderbenutte terreinen waar herontwikkeling nodig is, maar waar de bodem zo zwaar verontreinigd is dat de gronden onaangeroerd blijven, tenzij de overheid substantieel tussenkomt. Het gaat zowel om grote voormalige industriële sites, kleine sites in stadscentra als zonevreemde bedrijfspanden in natuur- of landbouwgebied. Ze hebben vaak een nefaste invloed op de omgeving. Niet alleen door de verontreiniging, maar ook door verloedering en veiligheidsproblemen.

Vlaanderen is te klein om dergelijke terreinen te laten liggen. Omdat niemand geïnteresseerd is om ze te kopen en te saneren, koopt de OVAM ze aan voor één symbolische euro. Intussen hebben we al een 25-tal blackfields aangekocht, meestal uit een faillissement via het ‘protocol curatoren’. Dag in dag uit zetten we ons in om maatschappelijke uitdagingen maximaal te integreren in de sanering en het beheer van die terreinen. Thema’s als bodemzorg en circulaire economie staan voorop bij het afwegen van beslissingen.

In 2021 werd nog maar eens duidelijk hoe belangrijk de tussenkomt van de OVAM voor de toekomst van deze sites is. Hieronder geven we een stand van zaken van vijf blackfields.

Tijdelijke natuur

De Alvat-site in Buggenhout was al meer dan 25 jaar verlaten. Het terrein lag bezaaid met verweerde asbestgolfplaten, her en der waren tanks beginnen te lekken en de 35 meter hoge schoorsteen stond niet meer stabiel. Doordat we het terrein voor 1 euro konden aankopen, konden we die acute veiligheidsproblemen aanpakken.

We rondden de sloop in september 2021 af. De werken namen zes maanden in beslag. Onder andere het weghalen van de kenmerkende schouw en de enorme hoeveelheden asbest en afval waren een huzarenstuk. De site ligt er nu netjes bij en zal de komende jaren als een tijdelijk natuurgebied beheerd worden. Binnenkort start het bodemonderzoek en kan er worden nagedacht over een definitieve invulling.

Klik hier voor meer info over de Alvat-site in Buggenhout

Voormalige inktfabriek

Op de site van de voormalige inktfabriek aan de Olmstraat in Vilvoorde werd de sloop in november 2021 opgestart. We begonnen met de verwijdering van de asbestdaken op de oude gebouwen. We richten ons nu op de sloop van de bouwvallige gebouwen. Daarna zal de site, in nauwe samenwerking met de stad Vilvoorde, voor tijdelijk gebruik ingezet worden. Zo kan intussen verder gewerkt worden aan een kwalitatieve lange-termijntoekomst voor dit interessant gelegen terrein. De bodemonderzoeken lopen volop en bevestigen dat de site zwaar verontreinigd is.

Biodiversiteit

Op de site Frateur in de stationsomgeving van Boom, meer bepaald in de Corremansstraat, werd de sanering deze zomer afgerond. Een grootschalige ontgraving was nodig omdat dit terrein opgehoogd was met asbesthoudend puin. We vulden het terrein opnieuw aan met gezonde grond.

Op advies van Natuurpunt kozen we niet voor teelaarde. Een arme grond is immers beter voor de biodiversiteit. En inderdaad, slechts weken na de heraanvulling stonden de eerste pionierssoorten al te pronken op het terrein. Intussen werken we in het kader van het project ‘De Stationsomgeving verbindt’ met diverse partners samen om de site een glansrol te geven in de toekomst van deze wijk.

Asbestverontreiniging

Ook op de site Sunrock, aan de Permekestraat in Halle, rukten in november de kranen aan om de sanering aan te vatten. De terreinen van deze voormalige zonevreemde productiesite voor sanitaire kranen zijn verontreinigd met onder andere asbest, zware metalen en PFAS. Ook hier zullen de te saneren terreinen volledig onthard worden. Zo wordt de bodem weer gezond en kan de site in de toekomst een zachte rol opnemen, dat betekent dat het terrein niet volledig dicht gebouwd wordt met bv. industrie of appartementsgebouwen.

Hefboom voor circulaire haven

Op Carcoke-site in Zeebrugge staat een voormalige cokesfabriek. De ontgraving van het terrein werd enkele jaren geleden al afgerond. De sanering van de grondwaterverontreiniging blijkt nog een stevige uitdaging te zijn. In de tussentijd lieten we een studie uitvoeren naar de mogelijkheden om het terrein in te zetten als hefboom voor de circulaire economie in de haven van Zeebrugge. Uit die studie zijn verschillende opportuniteiten naar voor gekomen voor zowel de Carcoke-site als de rest van de haven van Zeebrugge.

Recent verscheen naar aanleiding van deze studie op het nieuwsplatform Flows een interview  met de CEO van de haven van Zeebrugge (Tom Hautekiet) en de auteur van de studie (Elvira Haezendonck).

Klik hier voor meer info over de Carcoke-site in Zeebrugge